Acil Serviste Erişkin Spontan Pnömotorakslı Hastaların Özellikleri
Suna Soysal, H. Topaçoğlu, O. İtil, D. Tığlı, F. Kaynak
Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Ambulans Ve Acil Bakım Teknikerliği Programı, Acil Tıp Anabilim Dalı, Gögüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Özet
Giriş: Acil serviste erişkin spontan pnömotoraks (SP) olgularının demografik ve klinik özelliklerini ve primer SP (PSP) ve sekonder SP (SSP) arasında bu özellikler açısından farklılıkları belirlemek.
Gereç ve Yöntem: Bu geriye dönük, tanımlayıcı çalışmada bir yıllık bir sürede acil serviste SP tanısı alan ardışık tüm hastalar incelendi. Hastaların dosyalarından, yaş, cinsiyet, hastaların yakınmaları, klinik bulguları ve acil serviste uygulanan tedavi yöntemleri ile sigara içme alışkanlığı, efor öyküsü, aile öyküsü, ilaç alım öyküsü, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, kistik fibrozis, edinilmiş immün yetmezlik sendrumu ve akciğer enfeksiyonu gibi pnömotoraks için risk faktörü oluşturan etmenlere ilişkin bilgiler tarandı.
Bulgular: Acil serviste SP tanısı alan toplam 60 hasta, ‘56 (%93.3) erkek’, çalışmaya alındı. Hastaların yaş ortalaması 36.2±16 (aralık 18-76) idi. Yedi (%11.7) hastada nüks görüldü. 43 (%71.7) hastanın sigara içme öyküsü vardı. Nefes darlığı en fazla görülen yakınma idi ve 56 (%93.3) hastada görüldü, diğer yakınmalar sırasıyla göğüs ağrısı 39 (%65) ve çarpıntı 15 (%25) idi. Solunum seslerinde tek taraflı azalma 54 (%90.0), solunum seslerinin tek taraflı alınamaması 18 (%30.0), taşikardi 13 (%21.7), hipersonarite bir (%1.7) ve bradikardi bir (%1.7) hastada saptandı. Uygulanan tedaviler incelendiğinde; 41 (% 68.3) hastaya tüp torakostomi, 3 (%5) hastaya iğne torakostomi uygulanmış ve 15 (%25.0) hasta oksijen tedavisi uygulanarak takip edilmişti. Hastaların 42 (%70.0)’i PSP iken, 18 (%30.0)’i SSP idi. PSP’lı hastaların yaş ortalaması SSP’a göre daha düşüktü (p<0.001).
Sonuç: SP genç, erkek hastalarda daha sıktır. Sigara içme SP için risk faktörüdür. PSP, SSP’a göre daha genç yaşlarda görülmektedir.