Motorlu Taşıt Kazaları ve Risk Faktörleri: Antalya ilinde Meydana Gelen 12185 Trafik Kazasının Analizi

Özet

Giriş: Motorlu taşıt kazaları tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de mortalite ve morbiditenin önemli nedenlerinden birisidir. Bu çalışmada motorlu taşıt kazalarına neden olan faktörleri ve kazaların demografik özelliklerini belirlemeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Geriye dönük olarak yapılan bu çalışmada Antalya ili sınırları içinde 1 Ocak 2005-31 Ağustos 2005 tarihleri arasında meydana gelen motorlu taşıt kazalarının demografik özellikleri Antalya Trafik Denetleme fiube Müdürlüğü istatistik ve Eğitim Büro Amirliği’nin bilgisayar tabanlı veri kaynağından elde edildi. Maddi hasarlı ve yaralanmalı ve ölümlü olarak iki gruba ayrılan motorlu taşıt kazaları arasındaki farklar belirlendi.
Bulgular: Belirlenen tarihler arasında 9815 maddi hasarlı, 2370 yaralanmalı ve ölümlü motorlu taşıt kazası meydana geldi. Kazaların %85’inde (n=18258) sürücüler erkekti ve en sık kaza yapan yaş grupları 26-30 (%17,6) (n=3758) ve 31-35 idi (%17,8) (n=3803). iki yüz doksan dokuz (%1,4) yabancı uyruklu sürücünün kaza yaptığı tespit edildi. Kaza yapan sürücülerin %41,6’sı (n=8824) ilkokul mezunuydu. Sürücülerin %58,4’nün emniyet kemeri takıp takmadığı belirlemezken, %17,3’ü emniyet kemeri takmıştı; %7,6’sı ise takmamıştı. En sık kaza yapan araç cinsleri sırasıyla otomobil (%58,5) (n=13065), kamyonet (%17,4) (n=3898), minibüs (%7) (n=1555) ve motosikletti (%5,7) (n=1274). Kazalar sırasında en sık yapılan sürücüsü kusurları sırasıyla arkadan çarpma (%28,6) (n=2529) ve kavşaklarda geçiş önceliğine uymamaydı (%23,2) (n=2048). Kazaların %7,3’ü (n=886) bulutlu, %7’si (n=851) yağmurlu havada meydana geldi. Erkek cinsiyet, ilkokul mezunu olmak, motosiklet kullanmak, şeride tecavüz ve geçme yasağı olan yerden geçmek, yerleşim yeri dışında kaza yapmak ve gece kaza yapmak yaralanmalı ve ölümlü kazalar için risk faktörü olarak belirlendi (p<0,05).
Sonuç: Trafik kazalarına neden olan sürücülerin büyük bölümü ilkokul mezunlarıdır ve en sık görülen sürücü kusuru arkadan çarpmadır. Ayrıca ilkokul mezunları, erkekler, motosiklet kullanımı, gece araba kullanmak, kazanın yerleşim yeri dışında meydana gelmesi ile şeride tecavüz ve geçme yasağı olan yerden geçme daha fazla yaralanmalı ve ölümlü kazalara neden olmaktadır.