Kayseri 112 Acil Sağlık Çalışanlarında Uyku Kalitesinin Mesleki Yaşam Üzerine Etkisi
Vesile SENOL1, Ferhan SOYUER1, Gulsum Nihal GULESER2, Mahmut ARGUN3, Levent AVSAROGULLARI4
1Department of First and Emergency Aid Technician, Vocational School of Health, Erciyes University, Kayseri
2Department of Surgial Nursing, School of Health Sciences, Erciyes University, Kayseri
3Department of Orthopaedics and Traumatology, Erciyes University Faculty of Medicine, Kayseri
4Department of Emergency Medicine, Erciyes University Faculty of Medicine, Kayseri
Anahtar Kelimeler: 112 Acil Sağlık Çalışanları; mesleki yaşam; uyku kalitesi
Özet
Amaç
Uyku yeterliliği başarılı iş yaşamının temel belirleyicilerindendir. Bu çalışmanın amacı acil sağlık çalışanlarında uyku kalitesini belirlemek, mesleki ve sosyal yaşam üzerine etkisini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem
Araştırma 2011 yılında Kayseri ilinde aktif hizmet veren 112 Acil Yardım İstasyonunda görev yapan gönüllü 121 Acil Sağlık Çalışanı üzerinde yürütüldü. Araştırmada, Sosyo-demografik Veri Formu ve Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği (PSQI) kullanıldı. Veriler SPSS 18.00 versiyonu ile değerlendirildi, istatiksel analizde yüzde ve frekans dağılımları, ortalama±standart sapma, ki kare testi, korelasyon ve lojistik regresyon analizi kullanıldı.
Bulgular
Pittsburgh Uyku Kalitesi puan ortalaması 4.14±3.09 olan grubun %28.9'unun uyku kalitesi kötü idi. Kötü uyku kalitesinin %11'inden (p=0.009, %95 GA: 0.111–0.726) bekar olmak, %7'sinden (p=0.003, %95 GA: 0.065–0.564) ise kadın olmak sorumlu idi. Uyku kalitesi puanları ile mesleki ve sosyal yaşam etkinliklerinin olumsuz etkilenimi pozitif korelasyon gösterdi, uyku kalitesi kötü olan acil sağlık çalışanlarında, genellikle dikkat ve konsantrasyon kaybı (%40.0, p=0.016), acil müdahalelerde başarısızlık (%57.9, p=0.001), motivasyon (%46.2, p=0.004), performans (%41.4, p=0.024) ve iş verimi (%48.1, p=0.008) düşüklüğü yaşayanların oranı anlamlı düzeyde daha yüksekti. Düşük uyku kalitesi çalışanların günlük yaşam düzenini (%51.6, p=0.004) genellikle olumsuz etkiledi, sosyal yaşam sınırlılıkları (%45.7, p=0.034) ve iletişim güçlüğüne (%34.7, p=0.229) neden oldu.
Sonuç
Acil sağlık çalışanlarının üçte birinin uyku kalitesi kötü olup, grup düşük düzeyde uyku yeterliliği sorunu yaşamaktadır. Kadın ve bekar olmak uyku kalitesini düşüren en önemli faktörlerdir. Kötü uyku kalitesi hem günlük yaşam düzenini hem de ciddi düzeyde yorgunluk, dikkat-konsantrasyon kaybı, motivasyon, performans ve verim düşüklüğü yaratarak mesleki yaşamı sürekli olumsuz etkilemektedir.