Akut Zehirlenme Hastalarının İki Yıllık Değerlendirilmesi
Selahattin Kıyan, Murat Özsaraç, Murat Ersel, Aslıhan Yürüktümen, Eylem Karahallı, Enver Özçete, Özgür Çevrim
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı,izmir
Anahtar Kelimeler: Acil servis, intihar, zehirlenme
Özet
Giriş: Bu çalışma, iki yıl boyunca bir üniversite acil servisine, intihar amaçlı veya yanlışlıkla ilaç alımı nedeniyle başvuran zehirlenme hastalarının epidemiyolojik, demografik ve klinik özelliklerini tanımlamayı ve ülkemizin zehirlenme verilerine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte çalışma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisine 01.01.2006-31.12.2007 yılları arasında intihar amacıyla veya yanlışlıkla ilaç alımı nedeniyle başvuran tüm yaş gurubundaki hastaları geriye dönük olarak incelemektedir. Bu yıllar arasında acil servise başvuran tüm zehirlenme vakalarına, acil servis adli vaka defterlerinden ulaşıldı. Adli vakalar içerisinden acil servise “intihar amacıyla veya yanlışlıkla ilaç alanlar”, “intihar amacıyla ilaç dışı herhangi bir madde alanlar” seçildi ve çalışma popülasyonu oluşturuldu.
Bulgular: Altı yüz sekiz zehirlenme hastasının dosyasına ulaşıldı. Zehirlenme hastaları tüm acil servis başvuruların % 0,4’ü olarak belirlendi. Hastaların %80‘i (n=480) kadındı ve yaş ortalaması 26,8±11 (dağılım 5-93) yıldı. Hastaların %82’si (n=485) 35 yaş altında, %14’ü ise (n=86) pediatrik yaş (18 yaş altı) grubundaydı. Hasta sayısının ilkbaharda arttığı, en sık başvurunun ise Mayıs ve Haziran aylarında olduğu görüldü. Hastaların %72’sinin (n=438) acil servise gece mesaisinde (18: 00-08: 00) başvurduğu, en sık başvurunun ise 22: 00-23: 00 saatleri arasında olduğu saptandı. Hastalar en sık (%82.0) “intihar amacıyla ilaç alımı” nedeniyle başvurdu. Hastaların %45,1’inde (n=274) çoklu ilaç alımı mevcuttu. %9,2’sinde (n=56) beraberinde alkol alımı da vardı. intihar amacıyla en sık alınan ilaçlar analjeziklerdi. Analjezikleri psikotrop ilaçlar izledi. En sık psikiyatrik tanı (%21,1) “impulsif özkıyım girişimi”, 2. sırada ise %17,6 oranla (n=107) “majör depresyon” bulundu. Hastaların acil serviste ortalama kalış süresi 19,2 ± 2 2,7 saatti (dağılım 0 - 168 saat). Hastaların %4,1’i yoğun bakıma, %2,7’si ise diğer servislere yatırıldı. Hastaların %93,2‘sinin tanı, tedavi ve izlemleri acil serviste yapılıp taburcu edildiler.
Sonuç: Zehirlenme açısından genç kadın popülasyon risk altındadır. En sık zehirlenme nedeni özkıyım girimi olarak saptandı. En sık kullanılan ilaçlar analjeziklerdir. Analjezikleri antidepresanlar izlemektedir. Acil servis izlemindeki hastalarda intihar amacıyla alınan ilaçlara bağlı mortalite ve morbidite oranları düşüktür.