Deneysel Akut Organik Fosfor Toksisitesi Tedavisine Eklenen E Vitaminin Olumlu Etkileri
Ayşegül Bayır1, Mesut Yıldız2, Hasan Kara3, Öznur Köylü4, Rahim Kocabaş5, Ahmet Ak1
1Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi, Acil Tıp A.d., Konya
2Konya Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Acil Birimi, Konya
3Konya Numune Hastanesi, Acil Birimi, Konya
4Konya Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Biyokimya Birimi, Konya
5Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Konya
Anahtar Kelimeler: Organofosfor, E vitamini, Malondialdehit, Kolinesteraz, Oksimler
Özet
AMAÇ: Pestisit zehirlenmelerinde reaktif oksijen türevlerinin artmış üretimine bağlı olarak oksidatif stres geliştiği bildirilmiştir. Doku ROS seviyeleri doku hasarının en önemli göstergelerindendir. Bu çalışmanın amacı tavşanlarda akut organofosfat zehirlenmesinde PAM (Pralidoxime) ve atropine ek olarak kullanılacak E vitamininin tedavisinin kandaki ve karaciğer dokusundaki kolin esteraz (KE) ve malondialdehit (MDA) düzeyleri üzerine etkilerini araştırmak ve sadece antidot tedavisi verilen grup ile karşılaştırarak OF zehirlenmesi tedavisinde kullanılıp kullanılamayacağını belirlemektir.
YÖNTEMLER: Çalışmada 20 Yeni Zelanda tipi tavşan randomize olarak sham (n=8), PAM-atropin (n=6) ve E vitamini (n=6) olarak 3 gruba ayrıldılar. Her denekten toksisite öncesi plazma KE, serum ve eritrosit MDA değerlerini ölçmek için kan örnekleri alındıktan sonra orogastrik yoldan 50 mg/kg 2,2-dichlorvinyl dimethyl phosphate (DDVP) verildi. PAM-atropin grubundaki deneklere 30 mg/kg IV bolus, ardından 15 mg/kg PAM ve 0.05 mg/kg atropin her 4 saatte IV verildi. E vitamini grubundaki deneklere benzer atropin ve PAM tedavisine ilaveten 250 mg/kg E vitamini tek doz İM uygulandı. Deneklerden tedavi başlatıldıktan sonra 12. ve 24. saatlerde kan örnekleri alındı. Tüm deneklerden aynı parametreleri değerlendirmek üzere karaciğer dokusu örnekleri alındı. Denekler yüksek dozda İV anestezik verilerek sakrifiye edildiler.
BULGULAR: E vitamini grubunun eritrosit MDA’sı PAM-atropin grubundan anlamlı düşük (p=0.003) tespit edildi. E vitamini grubunun karaciğer dokusundaki KE düzeyi PAM-atropin grubundan anlamlı olarak yüksekti (p<0.001). E vitamini grubundaki tavşanların karaciğer doku MDA’sı PAM-atropin grubundan anlamlı olarak düşüktü (p<0.001).
SONUÇ: Akut OF zehirlenmesinde antidot tedavisine eklenen E vitamininin hem eritrosit ve karaciğer dokusu lipid peroksidasyonu üzerine hem de karaciğer dokusu KE aktivitesi üzerine iyileştirici etkisi vardır.