Fırat Bektaş1, Mutlu Kartal1, Yıldıray Çete1, Can Özkaynak2, İsa Kılıçaslan1

1Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Antalya
2Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Antalya

Özet

Giriş: Künt kafa travması nedeniyle acil servise getirilen hastaların başlangıç değerlendirilmesinde servikal vertebra yaralanmalarının saptanması çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı, majör kafa travmalı bilinci kapalı veya entübe edilmiş hastalarda üst servikal bölgenin değerlendirilmesi için kraniyoservikal bileşke tomografisinin rutin kullanımını araştırmak ve üst servikal bölgenin görüntülenmesinde düz radyografiler ile tomografiyi karşılaştırmaktı r.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma üç yıllık bir çalışma süresince, yıllık ortalama 50.000 erişkin hasta sayısı olan Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Acil Servis’inde, ileriye dönük gözlemsel klinik bir çalışma olarak gerçekleştirildi. Glasgow Koma Skalası (GKS) skoru sekiz ve altında olan, künt kafa travması nedeniyle acil servise getirilen tüm yaş gruplarındaki hastalar çalışmaya alındı. Çalışmaya alınan hastaların acil serviste ilk stabilizasyonu yapıldıktan sonra, ön-arka ve lateral servikal vertebra grafileri portatif X-Ray cihazı ile çekildi. Daha sonra bu hastaların tümüne beyin tomografisi çekilirken aynı zamanda 5 mm’lik kesitler halinde üst servikal bölgenin tomografisi çekildi.
Bulgular: Çalışma süresi boyunca GKS ≤8 olan 215 çoklu travmalı hasta acil servise getirilmiştir. Çalışmaya dahil etme kriterlerine sahip 128 hasta çalışmaya alındı. Çalışmaya alınan hastaların 17’sinde (%13,2) kraniyoservikal bileşkede patolojiye rastlandı. Bu patolojili 11 olgu (%64,7) sadece tomografi ile, 4 olgu (%23,5) kraniyoservikal BT ve servikal grafi ve 2’side (%11.8) sadece servikal grafi ile saptandı. Kraniyoservikal BT altın standart olarak kullanı ldığında servikal grafinin kraniyoservikal bileşke patolojilerini göstermedeki sensitivite ve spesifitesi sırasıyla %28 ve %98 olarak hesaplandı.
Sonuç: Acil servise bilinci kapalı olarak getirilen GKS skoru sekiz ve altında olan çoklu travmalı hasta popülasyonu arasında, tomografi üst servikal kırıkların tanısını koymada konvansiyonel grafilerden daha üstün olarak saptanmı ştır. Konvansiyonel grafiler %25 oranında hastayı servikal kırık varken atlamış fakat hiçbir hastada ek nörolojik patoloji gelişmemiştir. GKS ≤8 olan hasta sayısı içinde kraniyoservikal bileşke tomografisi rutin olarak uygulanmalıdır.