Murat Ozsarac1, Hatice Uluer2, Nese Oray3, Selahattin Kıyan1, Murat Ersel1, Aslihan Yuruktumen1

1Departments Of Emergency Medicine Ege University Hospital, Izmir
2Departments Of Bioistatistic And Medical Informatics, Ege University Hospital, Izmir
3Department Of Emergency Medicine, Dokuz Eylul University Hospital, Izmir

Anahtar Kelimeler: Hava kirliliği, acil servis başvuruları; iskemik inme; solunumsal ve kardiyovasküler hastalıklar

Özet

Amaç: Son zamanlarda yapılan bazı çalışmalarda, hava kirliliğine neden olan partiküler madde ve gazların artması ile kardiyovaskuler mortalite ve morbidite, iskemik inme, astım ve derin ven trombozu gelişmesi arasında pozitif ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, kış aylarındaki havadaki partiküler kirlilik ile acil servise iskemik inme, kardiyovasküler ve pulmoner hastalıklar nedeni başvuran hastalar arasında ilişkiyi değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: İki merkezin dahil edildiği bu retropektif çalışmada, hava kirliliğinin en yoğun hissedildiği kış aylarında, 1 Ekim 2008 ve 31 Mart 2009 tarihleri arasındaki periyodda, acil servise kardiyovasküler ve pulmoner hastalıklar nedeni ile başvuran erişkin hastalar değerlendirildi. Ulusal hava kalitesi izleme ağından elde edilen hava kirliliği parametreleri olan hava asılı partiküler materyaller (PM10), kükürtdioksit (SO2) ve karbonmonoksit (CO) ölçümlerinden elde edilen değerlerin ikişer haftalık periyodlardaki ortalamaları ile acil servis başvuruları arasındaki ilişki çoklu lineer regresyon analizi ve Rho Spearman korelasyon ile değerlendirildi.
Bulgular: Kardiyovasküler ve pulmoner hastalıklara bağlı 3070 başvuru tespit edildi. Kent merkezindeki dış çevre ölçümlerinden elde edilen SO2, CO, PM10 değerleri ile acil servise başvuran KOAH, kalp yetmezliği ve iskemik inme başvuruları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı görüldü. Çoklu regresyon analizinde, CO seviyesindeki yükselme ile başvuran astımı olan hasta sayısı arasında pozitif ilişki bulundu (p=0.024, R2=%70). Ayrıca PM10 değerlerinin artışı ile astım (p=0.024, R2=%70) ve pulmoner emboli (p=0.016, R2=%55) başvuru sayısı arasındaki istatistiksel ilişki anlamlı olarak yüksek bulundu. Bivaryans korrelasyon analizinde, anjina/miyokardiyal enfarktüs başvuruları ile CO (p=0.001) ve SO2 (p=0.005) düzeyleri arasındaki ilişki, istatistiksel olarak anlamlı tespit edildi.
Sonuç: Dış ortamdaki hava kirliliğine neden olan CO artışı, miyokardiyal infarktüs ve astım hasta sayısını arttırmaktadır. Kış aylarında PM10 konsantrasyon artışı ile pulmoner emboli ve astıma bağlı başvurular arasında güçlü ilişki mevcuttur.