Akut ekstremite travmalı olgularda analjezi uygulaması ve eğitimin etkisi
Funda Karbek Akarca1, Özgür Karcıoğlu2, Tanzer Korkmaz3, Bülent Erbil4, Ömer Faruk Demir5
1Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, İzmir
2Acıbadem Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı, İstanbul
3Abant İzzet Baysal Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Bolu
4Hacettepe Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Ankara
5Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, Ankara
Anahtar Kelimeler: Acil tıp eğitimi, ağrı yönetimi, travma
Özet
Giriş ve amaç: Çeşitli çalışmalarda acil hekimlerinin genellikle hastaların ağrısına olması gerekenden daha az önem verip daha az müdahale ettikleri belirtilmiştir. Bu çalışmada amaç acil servise akut ağrı ile başvuran yetişkin ekstremite travmalı hastalarda acil tıp asistanlarının analjezi uygulama davranışlarının eğitimle kısa dönemde nasıl ve ne boyutta etkilendiğini araştırmaktır.
Yöntem: : İki ay içinde acil servise akut ağrı ile başvuran 18 yaş üstü, ekstremite travmalı tüm olgular çalışmaya alındı. Başvuru sırasında triajda olgunun ağrı düzeyi sorulup Numeric Rating Scale (NRS) ile işaretlendi. Hastaların gelişinden itibaren 30. ve 60. dakikalarda NRSler'i belirlendi. Son olarak hastanın çıkış NRS’si, son tanısı kaydedildi. Bir ay süresince veriler toplandıktan sonra toplam 4 saat olmak üzere ilişkili konularda eğitim verildi. Eğitim sonrası 30 gün süresince aynı veriler tekrar toplandı. Dönemler arası karşılaştırmalar yapıldı.
Bulgular: Eğitim öncesi dönemde alınan 143 hastanın %56.6’sını (n=81), eğitim sonrası dönemde ise 130 hastanın %44.6’sını (n=58) kadınlar oluşturdu. Kadınların başvuru NRS ortalamaları erkeklere göre anlamlı olarak yüksek bulundu (sırasıyla 7.4±2.3 ve 6.7±2.5) (p=0.020). Eğitim sonrası dönemde çalışmaya alınan hastalara (n=91; %70.0) eğitim öncesine (n=61; %42.7) göre anlamlı olarak daha fazla analjezi uygulandığı (p<0.001) ve uygulama sürelerinin de eğitim sonrası dönemde (ortalama 19.3±8.3 dk) eğitim öncesine göre (ortalama 41.3±27.6 dk) anlamlı olarak azaldığı saptandı (p<0.001). Hastalara ikinci dönemde 30 dk içinde analjezi uygulamasında artma görüldü ve yine ikinci dönemde tüm hastalara analjezi uygulamaları bir saat içinde yapılmıştı.
Sonuç: Dört saatlik eğitim programı sonucunda acil tıp asistanlarının ağrı yönetimindeki davranışlarında belirgin fark oluşmuştur. Eğitim sonrasında analjezi uygulama oranları artarken uygulama süreleri kısalmıştır.